Dưới thời Pháp thuộc, thị trấn Hậu Nghĩa là xóm Bàu Trai thuộc làng Hòa Khánh, quận Đức Hòa, tỉnh Chợ lớn ( sau năm 1956 thuộc tỉnh Long An).

Đến năm 1963, tỉnh Hậu Nghĩa được thành lập từ phần đất tách ra của tỉnh Long An, Tây Ninh, Và  Bình Dương: gồm 4 quận Củ Chi, Đức Hòa, Đức Huệ, Trảng Bàng. Tỉnh lụy đặt tại Bàu Trai, còn được gọi là thị xã Khiêm Cương, về mặt hành chính thuộc xã Hòa Khánh, quận Đức Hòa.

Sau năm 1975, tỉnh Hậu Nghĩa bị giải thể, quận Trảng Bàng chuyển về tỉnh Tây Ninh, quận củ chi sát nhập vào thành phố Hồ Chí Minh, hai quận Đức Huệ và Đức Hòa trở thành hai huyện thuộc tỉnh Long An. Đồng thời, chính quyền tách một phần diện tích và dân số của các xã Hòa Khánh và Tân Phú để thành lập thị trấn Hậu Nghĩa, huyện lỵ của Đức Hòa.

Ngày 9 tháng 4 năm 2010, Bộ Xây dựng ban hành Quyết định số 438/QĐ-BXD về việc công nhận thị trấn Hậu Nghĩa là đô thị loại IV.

2. Điều kiện tự nhiên:

Hiện tại, Hậu Nghĩa là thị trấn huyện lỵ với vai trò trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa của huyện Đức Hòa, phía đông giáp xã Đức Lập Hạ và Đức Lập Thượng, phía tây giáp xã Hòa Khánh Tây, phía bắc giáp xã Tân Mỹ, được chia làm 2 khu ( Khu phố A, khu phố B) và 2 ấp ( Sò Đo và Ấp Gò Cao). Thị trấn Hậu Nghĩa có vị trí trung tâm của huyện Đức Hòa, thuộc địa bản lân cận thành phố Hồ Chí Minh, có địa hình tương đối cao và bằng phẳng . về địa chất, đất đai thị trấn Hậu Nghĩa chủ yếu thuộc nhóm đất xám, thích hợp với nhiều loại cây trồng như: lúa, hoa màu và các loại cây công nghiệp ngắn ngày ( đậu phộng, thuốc lá).

Thị trấn Hậu Nghĩa chịu ảnh hưởng của khí hậu gió mùa, mưa nhiều, lượng mưa trung bình hằng năm là 1800 mm, nhiệt độ trung bình là 28 ° c.

về giao thông, thị trấn Hậu Nghĩa là đầu mối giao thông quan trọng của huyện Đức Hòa với nhiều con đường huyết mach đi qua như: đường tỉnh 825 ( lộ 10 cũ), đường tỉnh 823 (lộ 8 cũ), đường Xuyên Á. Về đường thủy, trên địa bàn thị trấn Hậu Nghĩa có kinh Bàu Trai dẩn nước từ sống Vàm cỏ Đông vào nội đồng. Hệ thống giao thông này là điều kiện thuận lợi để thị trấn Hậu Nghĩa dễ dàng thông thương với thành phố Tân An, thành phố Hồ Chí Minh và những địa phương khác.

Hậu Nghĩa là địa phương có đặc thù về lịch sử tương đối đặc biệt so với các xã, thị trấn khác trong huyện Đức Hòa. Mãi đến năm 1976, thị trấn mới chính thức được thành lập trên cơ sở 1 phần đất đai của xã Tân Phú. Đến năm 1979, địa giới của thị trấn được mở rộng thêm khi ấp Gò Cao của xã Đức Lập Hạ được nhập về địa bàn thị trấn. Tuy nhiên, về mặt lịch sử, trước khi được thành lập, vùng đất mà nay là thị trấn Hậu Nghĩa đã có truyền thống lâu đời trong xây dựng và bảo vệ quê hương. Trong kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, nhân dân thị trấn Hậu Nghĩa ( lúc bấy giờ ấp Bàu Trai Thượng và ấp Sò Đo của xã Tân Phú) đã một lòng theo Đảng, theo cách mạng, kiên cường chiến đấu với giặc ngoại xâm, lập nên nhiều chiến công vang dội, đóng góp xứng đáng vào sự nghiệp đấu tranh giành độc lập dân tộc. Đến tháng 10/1963, khi ngụy quyền Sài Gòn thành lập tỉnh Hậu Nghĩa, lấy khu vực chợ Bàu Trai làm tỉnh lỵ, đặt tên là thị xã Khiêm Cương thì chính quyền cách mạng cũng thành lập thị xã Hậu Nghĩa trên cơ sở chia tách 1 phần đất đai của xã Tân Phú. Trong suốt 12 năm ( 1963 -1975), địa bàn thị xã Hậu Nghĩa trở thành nơi trú đóng và hoạt động của địch với vai trò là căn cứ quân sự cấp tiểu khu. Có lúc bọn địch đã huy động lực lượng cấp trung đoàn, lữ đoàn với hàng ngàn quân chủ lực Mỹ - Ngụy, hàng ngàn lính bảo an, dân vệ, bình định, thám sát, tề xã, tề ấp, công an, gián điệp, điểm chỉ, phòng vệ dân sự .....cùng lực lượng trợ chiến khá mạnh như: máy bay, xe tăng, pháo binh yểm trợ. Chúng mở nhiều cuộc hành quân càn quét, đánh phá, chiếm đóng hàng chục đồn, bót, tua và xây dựng 1 sân bay trên địa bàn thị xã. Nhiều sắc lính, nhiều đội quân tinh nhuệ như: " Anh cả đỏ", " Tia chớp nhiệt đới" của Mỹ, sư đoàn 25, Sư đoàn 7 chủ lực, lính thủy quân lục chiến, lính dù, các tiểu đoàn Biệt động quân của ngụy, các đơn vị bảo an, thám sát, cảnh sát đã có mặt ở Tiểu khu Hậu Nghĩa... để hòng dập tắt phong trào cách mạng của địa phương. Tuy phải chịu chiến sự ác liệt và gian khổ hy sinh, nhưng Đảng bộ thị xã Hậu Nghĩa đã kiên cường bám trụ, sáng tạo, chủ động trong mọi tình huống để lãnh đạo các lực lượng cách mạng và nhân dân trong thị xã đoàn kết một lòng, chịu đựng mọi gian khổ, vượt lên mọi cam go, thử thách, chủ tấn công địch. Bằng những cách đánh sáng tạo, dũng cảm, mưu trí, quân và dân thị xã Hậu Nghĩa đã lập nhiều chiến công xuất sắc, đánh bại mọi âm mưu, thủ đoạn, kế hoạch của đế quốc Mỹ và tay sai trên mảnh đất quê hương mình, góp phần xứng đáng vào sự nghiệp giải phóng dân tộc.

Từ khi chính thức được thành lập và trải qua 40 năm xây dựng, bảo vệ quê hương (1976 - 2015), thị trấn Hậu Nghĩa ngày nay đã phát triển vượt bậc. Là đơn vị mới thành lập, tuy là thị trấn huyện lỵ - trung tâm kinh tế-chính trị văn hóa của huyện nhưng ban đầu Hậu Nghĩa chỉ là một thị trấn nhỏ bé, cư dân đa số sống bằng nông nghiệp, dịch vụ thương mại và tiểu thủ công nghiệp còn nhỏ lẻ, cơ sở vật chất của chế độ cũ để lại hầu như không có gì, tất cả phải xây dựng từ đầu. Ngót 40 năm nỗ lực phấn đấu của đảng bộ, chính quyền, các đoàn thể và nhân dân thị trấn, các mặt kinh tế - văn hóa - xã hội của Hậu Nghĩa đều thay đổi sâu sắc. Ngày nay, Hậu Nghĩa đã trở thành đô thị loại IV và đang phấn đấu để đạt chuẩn đô thị loại III. Kinh tế của thị trấn ngày càng phát triển theo hướng thương mại-dịch vụ- nông nghiệp tiểu thủ công nghiệp. Đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân ngày càng được nâng cao. Hộ đói đã bị xóa từ lâu, hộ nghèo chỉ còn 1,18%, hộ khá và hộ giàu chiếm 70% tổng số hộ. Bộ mặt đô thị và nông thôn ngày càng khang trang, sạch đẹp. Thị trấn đã được tỉnh công nhận đạt danh hiệu thị trấn văn hóa. Công tác đền ơn đáp nghĩa đối với các gia đình chính sách, gia đình có công với cách mạng cũng được thực hiện tốt. An ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được giữ vững. Đảng bộ, chính quyền và các tổ chức chính trị-xã hội của thị trấn ngày càng trưởng thành và phát triển mạnh. Từ 1 chi bộ có 20 đảng viên lúc mới tách khỏi xã Tân Phú, sau 40 năm đã phát triển lenm6 thành đảng bộ với 295 đảng viên, 13 chi bộ trực thuộc, các chức danh chủ chốt và trưởng các ngành dần dần được chuẩn hóa. Tổ chức HĐND, UBND không ngừng trong được cũng cố và nâng lên về chất lượng trong hoạt động lãnh đạo, điều hành, thể hiện bản chất Nhà nước của dân, do dân, vì dân. Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức thành viên thể hiện tốt vai trò tham mưu và là chiếc cầu nối giữa Đảng - chính quyền với nhân dân.

Những thành quả trên là do nghị quyết, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà Nước ngày càng phù hợp với cuộc sống nhân dân. Ban chấp hành đảng bộ qua các thời kỳ luôn đoàn kết thống nhất, đề ra những mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp phù hợp với thực tiễn địa phương. Trong quá trình lãnh đạo, Đảng ủy, chính quyền thị trấn luôn thực hiện theo quy chế, đúng nguyên tắc, chấp hành nghiêm chỉ đạo của cấp trên, đồng thời luôn phát huy tính năng động, sáng tạo, tự lực cánh sinh, sử dụng có hiệu quả các nguồn đầu tư của cấp trên để xây dựng kết cấu hạ tầng phục vụ phát triển kinh tế -xã hội. Nhân dân thị trấn có truyền thống yêu nước và cách mạng, luôn vững tin vào sự lãnh đạo của Đảng, đoan kết, gắn bó, luôn hăng say, tích cực trong lao động, học tập, mạnh dạn ứng dụng những thành tựu khoa học - kỹ thuật vào sản xuất kinh doanh để phát triẻn kinh tế, nâng cao đời sống. Đó là những nguyên nhân quan trọng đưa đến những thành quả mà Hậu Nghĩa đạt được sau 40 năm xây dựng, bảo vệ quê hương. Nhìn lại chặng đường đã qua với bao thăng trầm, khó khăn thử thách, chúng ta càng thêm trân trọng những thànhn quả mà đảng bộ, chính quyền, các ban ngành, đoàn thể và nhân dân Hậu Nghĩa đã đạt được trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ quê hương dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng Sản Việt Nam. Đó cũng chính là cơ sở để thị trấn nhanh, tiến mạnh hơn nữa trên con đường thực hiện mục tiêu xây dựng Hậu Nghĩa trở thành đô thị văn minh, hiện đại, xứng đáng là trung tâm kinh tế - chính trị - văn hóa của huyện Đức Hòa và trở thành đô thị vệ tinh của thành phố Hồ Chí Minh trong tương lai không xa.